ಮತ್ತೆ ಬಂದ ಗೋಪಿಯ ಕಂದ

ಮೊನ್ನೆ ಶನಿವಾರ ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತೆ ಮನೆಗೆ ಬಂದಿದ್ದ (ದಿನಾಗ್ಲು ಮನೇಲೇ ಇರ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಅವನು ಇದ್ದ ಗುರುತು ಮಾತ್ರ ವರುಷಕ್ಕೆ ಒಂದೇ ಸಲ). ಪುಟ್ಟ ಪುಟ್ಟ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕೊಂಡು, ಮಂಟಪದ ಮೇಲೆ ಏರಿ ಕೂತೇಬಿಟ್ಟ. ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಬಂದರೆ ಸಾಕು ಏನೋ ಒಂತರಾ ಕುಶಿ. ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಮಾಡುವ ತಿಂಡಿತಿನಿಸುಗಳು ಇನ್ಯಾರಿಗೂ ಮಾಡುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಅದೇನು ಮೋಡಿ ಮಾಡಿದಾನೋ ಅವನು. ಆದರೂ ಪರವಾಗಿಲ್ಲ. ಅವನ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ನಮಗೂ ತಿಂಡಿ ಸಿಗತ್ತೆ. ಅದೂ ಒಂದಾ ಎರಡಾ, ಚಕ್ಕುಲಿ, ಕೋಡ್ಬಳೆ, ನಿಪ್ಪಟ್ಟು, ಬರ್ಫಿಗಳು, ಉಂಡೆಗಳು ಅಂತ ಸುಮಾರು ೧೫-೨೦ ಬಗೆಬಗೆಯ ತಿಂಡಿಗಳು ಮಾಡ್ತೀವಿ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ. ಹೊಟ್ಟೆ ಗತಿ ಏನು ಅಂತ ಮಾತ್ರ ಕೇಳಬೇಡಿ.

ಕುಶಿ ಪಡಲು ಮತ್ತೊಂದು ಕಾರಣ ಇದೆ. ಕೃಷ್ಣೆ ಬಂದಮೇಲೆ ಹರಿಶಿನ ಕುಂಕುಮ ನೆಪದಲ್ಲಿ ಗೋಪಿಕಾ ಸ್ತ್ರೀಯರೂ ಬರಬೇಕು ಅಲ್ವೇ? ಎಲ್ಲರೂ ಬಂದು ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ನೋಡಿ ಹೋದರು. ಕೃಷ್ಣನ ಕೃಪೆಯಿಂದ ನಮಗೂ ಅವರ ದರ್ಶನದ ಭಾಗ್ಯ ಸಿಕ್ತು ;-)

ಕೃಷ್ಣನ ಕಾಲು ಗುರುತು ಹೀಗಿತ್ತು.

ಕೃಷ್ಣ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದ.

ಎಲ್ಲಾ ಸರಿ. ಆದ್ರೆ ಯಾಕೆ ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಈ ಸಡಗರ? ಪಾಪ ರಾಮ ಏನು ಪಾಪ ಮಾಡಿದ್ದ? ಕೃಶ್ಣಾನೋ ಒಬ್ಬ ಗೊಲ್ಲ. ಅವನಿಗೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ತಿಂಡಿಗಳು, ಮಂಟಪ, ರಾತ್ರಿ ನಿದ್ದೆ ಕೆಟ್ಟು ಇವನಿಗೆ ಪೂಜೆ. ಆದ್ರೆ ರಾಮ ಒಬ್ಬ ರಾಜ. ಅವನಿಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಸಡಗರ ಆಗಿರಬೇಕಲ್ಲವೇ? ಊಹು, ಬರಿ ಒಂದಿಷ್ಟು ಕೋಸಂಬರಿ ಪಾನಕ.

ರಾಜನಾದರೂ ರಾಮ ಕಾಡಿಗೆ ಹೋಗಬೇಕಾಯಿತು. ಹೆಂಡತಿಯಿಂದ ದೂರ ಇರಬೇಕಾಯಿತು. ಕೃಷ್ಣ ರಾಜಾನೂ ಅಲ್ಲ, ಮಂತ್ರಿನೂ ಅಲ್ಲ. ಆದರೂ ಗೋಕುಲದಲ್ಲಿ ಅವನೇ ರಾಜನ ಹಾಗೆ ಇದ್ದ. ಮಥುರಾಗೆ ಬಂದಮೇಲೂ ಅಷ್ಟೇ. ಒಂದಲ್ಲ ಎರಡಲ್ಲ ೧೬೦೦೦ ಹೆಂಡತಿಯರು.

ಈಗ ನೀವೇ ಹೇಳಿ, ನೀವು ಸಿಂಹಾಸನದ ಮೇಲೆ ಕೂತು ರಾಮನ ಹಾಗೆ ಆಗಬೇಕೋ ಅಥವಾ ಒಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯನಾಗಿ ಕೃಷ್ಣನ ಹಾಗೆ ಆಗಬೇಕೋ? ಈ ರಾಜಕಾರಿಣಿಗಳು ಯಾಕೆ ಪದವಿ ಪದವಿ ಅಂತ ಸಾಯ್ತಾರೋ. ರಾಮ ಕೃಷ್ಣರನ್ನ ನೋಡಿ ಕಲ್ತ್ಗೋಬಾರ್ದೇ.

ಚಾತುರ್ಮಾಸ

ಚಾತುರ್ಮಾಸ ಬಂದರೆ ಸಾಕು, ಹಬ್ಬ ಹರಿದಿನಗಳು ಶುರು, ಮುಹೂರ್ತಗಳು ಹೆಚ್ಚು, ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಸಡಗರವೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಸಿಕೊಂಡು, ನನಗೆ ಆಫೀಸಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸವೂ ಹೆಚ್ಚು. ಇನ್ನು ಪಿತೃ ಪಕ್ಷ ಬಂದರೆ ಕೇಳುವುದೇ ಬೇಡ. ಇರುವವರನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಇಲ್ಲದಿರುವವರನ್ನು ನೆನೆಸುವುದೇ ಈ ಪಕ್ಷದ ಮಹಿಮೆ. ಅದು ಮಾಡಬಾರದು, ಇದು ಮಾಡಬಾರದು ಎಂಬ ನಿರ್ಬಂಧ ಬೇರೆ. ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಅಪ್ಪನಿಗೆ ದಿನವೂ ಫಲಹಾರ ಆಗಬೇಕು. ಒಂದೇ ವೇಳೆ ಊಟ. ಅದರಲ್ಲೂ ಕೆಲವೊಂದು ತರಕಾರಿಗಳು ಉಪಯೋಗಿಸುವಹಾಗಿಲ್ಲ. ಅಯ್ಯೋ ಯಾವಾಗಾದ್ರೂ ಮುಗಿಯತ್ತೋ ಈ ಪಕ್ಷ ಅಂತ ಅಮ್ಮ ಕಾಯ್ತಿರ್ತಾರೆ.

ಈ ಚಾತುರ್ಮಾಸದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಮಠದ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲೇ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಮಠಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿಯಮ ಇದೆ. ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು ಚಾತುರ್ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡಬಾರದು. ಚಾತುರ್ಮಾಸದ ೨ ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ಇರಬೇಕು (ಚಾತುರ್ಮಾಸ ಅಂದ್ರೆ ೪ ತಿಂಗಳಲ್ವಾ ಅಂತ ಕೇಳಬೇಡಿ. ೪ ತಿಂಗಳು ಒಂದೇ ಕಡೆ ಇರಲು ಆಗದೆ ಇದ್ದಲ್ಲಿ, ೪ ಪಕ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಚಾತುರ್ಮಾಸ ವ್ರತವನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ). ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಇದಾರಲ್ಲ ಅಂತ ಆಗಾಗ ಮಠಕ್ಕೆ ಹೋಗಿಬರುತ್ತೇನೆ. ರಿಸಿಶನ್ ಟೈಮ್ ನೋಡಿ, ಇದನೆಲ್ಲ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಪಾಲಿಸಬೇಕು. ಸಂಕಟ ಬಂದಾಗ ವೆಂಕಟರಮಣ ಅಂತ ಕೇಳಿಲ್ವೇ?

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಿನ್ನುವ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ನಾನು ಸ್ವಲ್ಪ choosy. ಕೆಲವೊಂದು ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಬೇರೆ ಯಾವುದನ್ನು ಮುಟ್ಟುವುದಿಲ್ಲ. ತುಪ್ಪದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಸಿಹಿ ಅಂದ್ರೆ ದೂರ ಓದ್ತೀನಿ. ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದ ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಅಮ್ಮ ಮಾಡಿದ ಸಿಹಿಗಳು ಮಾತ್ರ ತಿಂತೀನಿ. ಆದ್ರೆ ಮಠಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗೆಲ್ಲಾ ಅಲ್ಲೇ ಊಟ. ತುಪ್ಪ ಸೋರುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೂ ಬೇಸರವಿಲ್ಲದೆ ಅಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಊಟ ಮಾತ್ರ ಹೊಟ್ಟೆ ಸೇರುತ್ತದೆ. ಹೇಗೆ ಅಂತ ನನಗೂ ತಿಳಿಯದ ವಿಷಯ. ಮೊನ್ನೆ ಮಠದಲ್ಲಿ ಊಟ ಹೀಗಿತ್ತು - ಅನ್ನ, ಸೌತೆಕಾಯಿ ಕೂಟು, ಸೀ ಕುಂಬಳಕಾಯಿ ಹುಳಿ, ಸುವರ್ಣಗೆಡ್ಡೆ ಪಲ್ಯ, ಮೆಣಸಿನ ಸಾರು, ಸಜ್ಜಪ್ಪ, ಮೊಸರು. ಇದರಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೆಣಸಿನ ಸಾರು, ಮೊಸರು ಬಿಟ್ಟರೆ ಯಾವುದೂ ಹಿಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಮಠದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲವೂ ರುಚಿಯೇ. ಎಲೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪವೂ ಮಿಗಿಸದೆ, ತಿಂದಿದ್ದೆ. ಮಠದಲ್ಲಿ ತಿಳಿದವರು ಒಬ್ಬರು, ಸ್ವಲ್ಪ ಸಜ್ಜಪ್ಪವನ್ನು ಮನೆಗೂ ಪಾರ್ಸೆಲ್ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು. ಆದರೆ, ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅದು ಬೇಡವಾಗಿಹೋಯಿತು. ಏನು ವಿಚಿತ್ರ ಅಲ್ವ?

ಇನ್ನು ಈ ಸಲದ ಚಾತುರ್ಮಾಸ ನನಗೆ ಇನ್ನೂ ಸ್ಪೆಷಲ್. ಅಪ್ಪನಿಗೆ ೬೦ ವರುಷ ತುಂಬಿತು. ೨ ದಿನ ಆಫೀಸಿಗೆ ಚಕ್ಕರ್ ಹೊಡ್ದು, ಅಪ್ಪ ಅಮ್ಮನಿಗೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಮದುವೆ ಮಾಡಿಸಿಯಾಯಿತು. ಅವರ ಮೊದಲನೇ ಮದುವೆ ನಾನು ನೋಡಿರ್ಲಿಲ್ವಲ್ಲ ಅದಕ್ಕೆ ;-)

೪ ದಿನ ಆದ್ಮೇಲೆ ಆಫೀಸಿಗೆ ಬಂದಿದೀನಿ ಇವತ್ತು. ಪ್ರತೀ ಸೋಮವಾರ ಇರುವ ಮಂಡೆ ಬ್ಲೂಸ್ ಜೊತೆಗೆ, ೪ ದಿನಗಳಿಂದ ಬರದ ಕಾರಣದಿಂದ ಕೆಲಸದ ದಿನಚರಿಗೆ ಮನಸ್ಸು ಇನ್ನೂ ಒಗ್ಗಿಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕೇ ಇದನ್ನ ಬರಿತಾ ಇದ್ದೀನಿ.

ಬಾಳಿಗೊಂದು ನಂಬಿಕೆ

ಮೊನ್ನೆ ಭಾನುವಾರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ರಾಮ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ ಮಹೋತ್ಸವ ನಡೆಯಿತು. ಎಲ್ಲವೂ ಸುಸೂತ್ರವಾಗಿ ನಡೆಯಿತು. ಅದರ ಹಿಂದಿನ ದಿನ ನಾನು ತರಕಾರಿ ಮಾತು ಇನ್ನಿತರ ಸಾಮಾನು ತರಲು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಹೋದೆ. ನಾಲ್ಕೈದು ಅಂಗಡಿಗಳಿಗೆ ಬೇಟಿ ಕೊಟ್ಟು ಚೌಕಾಸಿ ಮಾಡಿ ತರಕಾರಿ ಕೊಂಡಾಯಿತು. ಚೀಲವನ್ನು ಅಲ್ಲೇ ಒಂದು ಅಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟು, ಅಡಿಕೆ ಪಟ್ಟೆಗಳನ್ನು (ಅಡಿಕೆ ಎಲೆಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ತಟ್ಟೆ) ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಹೋದೆ.

ಆ ಅಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದಿದ್ದು ಒಬ್ಬಳು ಮಹಿಳೆ, ಸುಮಾರು ೨೫-೨೬ ವರ್ಷ ಇರಬಹುದೇನೋ. ಕೈಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರುಷದ ಮಗು, ಕಾಲ ಬುಡದ ಹತ್ತಿರ ಮತ್ತೊಂದು ಮಗು, ಸುಮಾರು ೩ ವರುಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಹುಡುಗಿ. ಅಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಯಾರು ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅಂಗಡಿಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯೆಲ್ಲವೂ ಆಕೆಗೇ. ಕಷ್ಟ ಪಟ್ಟು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ ಭೇಷ್ ಅನಿಸಿತು.
ಅಡಿಕೆ ಪಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ನೋಡಿ, ಬೆಲೆ ವಿಚಾರಿಸಿ, ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ಪಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುವೆ, ೨೦೦ ಪಟ್ಟೆಗಳು ಬೇಕು ಎಂದೆ.

"ಬ್ಯಾಗ್ ಇದೆಯಾ ಅಣ್ಣ?" ಎಂದಳು.
"ಇಲ್ಲ ೨೦೦ ಪಟ್ತೆಗಳಿಗೆ ಬಾಗ್ ಸಾಕಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಒಂದು ಗೋಣಿಚೀಲದಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಕೊಡು."
"ಸೆರಿ ಅಣ್ಣ."

ಪಟ್ಟೆಗಳು ಇಟ್ಟಿದ್ದ ಸ್ಥಳ ನನಗೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಒಂದು ಪರದೆ ಅಡ್ಡ ಇತ್ತು. ಒಂದು ಪಟ್ಟೆಯ ಗಂಟನ್ನು ತೋರಿಸಿ, ಆ ತರಹದ ಪಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಹಾಕು ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಒಂದು ಗೋಣಿಚೀಲದಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಚೀಲದ ಬಾಯನ್ನು ಕಟ್ಟುತ್ತಿದ್ದಾಗ -

"ಏನಮ್ಮ ಇದರಲ್ಲಿ ೨೦೦ ಪಟ್ಟೆಗಳು ಇದೆಯಾ?" ಎಂದು ಕೇಳಿದೆ.
"ಹು ಅಣ್ಣ. ನೀವೇ ಒಂದು ಸಲ ನೋಡ್ಬಿಡಿ ಬೇಕಿದ್ದರೆ."
"ಪರವಾಗಿಲ್ಲ ಬಿಡು. ನಿನ್ನನ್ನ ನಂಬ್ತೀನಿ."

ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕೊಂಡು, ಚೀಲವನ್ನು ನನ್ನ ಬೈಕಿನ ಹಿಂಬಾಗಕ್ಕೆ ಕಟ್ಟಿ, ಮನೆಗೆ ಬಂದದ್ದೇ ಒಂದು ಸಾಹಸ. ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತು ನಂತರ, ಚೀಲವನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿ ಅಡಿಕೆ ಪಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದಾಗ, ನನಗೆ ಎಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಕೋಪ. ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ೨೦೦ ಪಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಇದ್ದದ್ದು ೯೦ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ಮತ್ತು ೭೫ ಸ್ವಲ್ಪ ಚಿಕ್ಕದಾದ ಪಟ್ಟೆಗಳು. ಈ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆಗೆ ಬೆಲೆಯೇ ಇಲ್ಲವೇ? ಸೆರಿ, ಇನ್ನೇನು ಮಾಡುವುದು, ನನ್ನ ಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಇವತ್ತು ಮೋಸಹೊಗಬೇಕು ಎಂದು ಬರೆದಿದೆ ಅಷ್ಟೆ. ನಾನೇ ಎಣಿಸಿ ತರಬೇಕಿತ್ತು. ಸುಮ್ಮನಾಗಿಬಿಡೋಣ ಎಂದು ನಿಶ್ಚಯ ಮಾಡಿದ್ದೆ. ನಾಳೆ ಯಾವತ್ತಾದ್ರು, ನೀನು ಮೋಸ ಹೋಗಿ ಅದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಿಷಾದ ಉಂಟಾದರೆ? ಅಂಗಡಿಗೆ ಹೋಗಿ ಒಂದು ಸಲ ಕೇಳಿಯೇ ಬಿಡೋಣ. ಅವಳು ಒಪ್ಪಿದರೆ ಸೆರಿ, ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅವಳಿಗೆ ಒಳ್ಳೆಯದನ್ನೇ ಹರಸಿ ಮರಲಿಬಿಡೋಣ ಎಂದು ಚಿಕ್ಕ ಗಾತ್ರದ ಪಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಒಂದು ಚೀಲದಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಹೊರಟೇಬಿಟ್ಟೆ.

"ಏನಮ್ಮ, ನಾನು ಬೆಳಗ್ಗೆ ಬಂದು ೨೦೦ ಪಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿದ್ದೆ. ಜ್ಞಾಪಕ ಇದಿಯಾ?"
"ಹು ಅಣ್ಣ."
"ನೀನು ಎಷ್ಟು ಕೊಟ್ಟೆ?""ಯಾಕಣ್ಣ, ಕಮ್ಮಿ ಇತ್ತಾ?"
ತಂದಿದ್ದ ಸಣ್ಣ ಗಾತ್ರದ ಪಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಿ, "ಈ ಸಿಜಿನದು ೭೫ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದೀಯ. ನಾನು ಕೇಳಿದ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ೯೦ ಮನೇಲಿ ಇದೆ. ಹೀಗಾ ಮೋಸ ಮಾಡೋದು ನೀನು?"
"ಇಲ್ಲ ಅಣ್ಣ. ಗೊತ್ತಾಗ್ಲಿಲ್ಲ. ಮೋಸ ಮಾಡಿಲ್ಲಣ್ಣ. ಇನ್ನು ಎಷ್ಟು ಕೊಡಬೇಕು ಅಂತ ಹೇಳಿ, ಕೊಡ್ತೀನಿ."

"ಈ ಪಟ್ಟೆಗಳನ್ನು. ನೀನೆ ಇಟ್ಕೋ. ನನಗೆ ದೊಡ್ಡ ಪಟ್ಟೆಗಳೇ ಬೇಕು. ಇದು ನನಗೆ ಉಪಯೋಗ ಆಗೋಲ್ಲ. ಮನೇಲಿ ೯೦ ಇದೆ. ಇನ್ನು ೧೧೦ ಕೊಡಬೇಕು."

"ಆಯ್ತು ಅಣ್ಣ. ಪಕ್ಕದ ಅಂಗಡಿಯಿಂದ ತೊಗೊಂದ್ಬರ್ತೀನಿ. ನನ್ನ ಹತ್ರ ದೊಡ್ದಿಲ್ಲ."

"ಅದನ್ನ ಬೆಳಗ್ಗೆಯೇ ಹೇಳಬಹುದಿತ್ತಲ್ವಾ. ನಾನೇ ಪಕ್ಕದ ಅಂಗಡಿಯಿಂದ ತೊಗೊತಿದ್ದೆ."

"ಇದು ಚಿಕ್ಕದು ಅಂತ ಗೊತ್ತಾಗ್ಲಿಲ್ಲ ಅಣ್ಣ."

"ಸೆರಿ. ತೊಗೊಂಡ್ಬಾ. ಇನ್ನು ನೂರು ಕೊಡು ಸಾಕು. ೧೦ ಕಡಿಮೆ ಆದರೂ ಪರವಾಗಿಲ್ಲ."

ಪಕ್ಕದ ಅಂಗಡಿಯಿಂದ ತೊಗೊದ್ಬಂದು, "ನೀವೇ ಎಣ್ಸಿ ಅಣ್ಣ. ನನಗೆ ಅಷ್ಟೊಂದು ಎಣ್ಸಕ್ಕೆ ಬರೋಲ್ಲ."ನಾನೇ ಎಣ್ಸಿ ೧೦೦ ಪಟ್ಟೆಗಳನ್ನ ಮನೆಗೆ ತೊಗೊಂದ್ಬಂದೆ.

ಆಗ ನನಗೆ ಅನಿಸಿತು, ಈ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆಗೆ ಇನ್ನು ಬೆಲೆ ಇದೆ ಎಂದು. ಎಷ್ಟು ಸಣ್ಣ ವಿಷಯ ಅಲ್ವ ಇದು. ಪಾಪ ಅವಳಿಗೆ ಎಣಿಸುವುದು ಬರೋಲ್ಲ. ನಿಜವಾಗಲೂ ಮೋಸ ಮಾಡ್ಬೇಕು ಅಂತ ಇದ್ದಿದ್ದರೆ, ನನ್ನನ್ನ ನಂಬುವ ಅವಶ್ಯಕತೆಯೇ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅನಾವಶ್ಯಕವಾಗಿ, ಅವಳ ಬಗ್ಗೆ ತಪ್ಪು ತಿಳಿದಿದ್ದೆ. ಹೋಗಿ ವಿಚಾರಿಸಿದ್ದು ಒಳ್ಳೆಯದೇ ಆಯಿತು. ಹೀಗೇ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ನಂಬಿಕೆಯಿಲ್ಲದೆ, ಚಿಕ್ಕ ಚಿಕ್ಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ದೊಡ್ಡದಾಗಿಸಿ, ದ್ವೇಷ, ಅಸೂಯೆಗಳಿಗೆ ಎಲೆ ಹಾಕುವೆವು, ಆಲ್ವಾ?

ತರಚುಗಾಯವ ಕೆರೆದು ಹುಣ್ಣನಾಗಿಪುದು ಕಪಿ

ಕೊರತೆಯೊಂದನು ನೀನು ನೆನೆನೆನೆದು ಕೆರಳಿ

ಧರೆಯೆಲ್ಲವನು ಶಪಿಸಿ, ಮನದಿ ನರಕವ ನಿಲಿಸಿ

ನರಳುವುದು ಬದುಕೇನೋ? ಮಂಕುತಿಮ್ಮಾ

ಶ್ರೀ ರಾಮ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ ಸುಸೂತ್ರದಿಂದ ಮುಗಿಯುತ್ತಲೇ, ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಯ ಸಂಭ್ರಮ ಹರಡಿದೆ.

ಸರ್ವಂ ಶ್ರೀ ಕ್ರಿಶ್ಣಾರ್ಪಣಮಸ್ತು.

ಸಂಡಾಸಿನಲ್ಲೂ ಗೊಣಗಾಟ

ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ನಮ್ಮ ವಿಜಯ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಬರುವ "ಕಾಲ್ ವೈಟಿಂಗ್" ಲೇಖನ ಓದುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಹಲವಾರು ವರುಷದ ಹಿಂದೆ ನನಗೆ ಅನಿಸಿದ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಹೇಳಿದಂತಿದೆ. ಈ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಎಂಬ ವಸ್ತು ಯಾಕಪ್ಪಾ ಕಂಡುಹಿಡಿದರು ಅಂತ ಕೇಳ್ತಿದ್ದೆ.

ಈಗಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗುವ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಇರುತ್ತದೆ. ಅದು ಸೇರಿಯೂ ತಪ್ಪೋ ಎಂಬುದೇ ದೊಡ್ಡ ಚರ್ಚೆ. ಶಾಲೆಗೆ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುವುದು ನಿರಾಕರಿಸಿದರೂ, ಹೊರಗೆ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಪಾಪ ಮಕ್ಕಳು ಅಷ್ಟು ಹಠ ಹಿಡಿದರೆ ತಂದೆ ತಾಯಂದಿರು ಏನು ತಾನೇ ಮಾಡಬಲ್ಲರು.

ನಾನು ಓದಬೇಕಾದರೆ, ನನಗೆ ಈ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಎಂಬ ಮಾಯಾ ಯಂತ್ರ ಇದೆ ಎಂದೇ ತಿಳಿದಿರಲಿಲ್ಲ. ಗೊತ್ತಿದ್ದರೆ ನಾನು ಹಠ ಹಿಡಿದು ದಕ್ಕಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೇನೋ ಏನೋ. ಬರಿ ಬಿಸಿನೆಸ್ ಮಾನ್ಗಳು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ವಸ್ತು ಎಂದೇ ನಂಬಿದ್ದೆ. ಶಾಲೆ ಮುಗಿದು ಕಾಲೇಜ್ ಮೆಟ್ಟಲು ಹತ್ತಿದಾಗಲೂ ಇದು ನನಗೆ ತಿಳಿಯಲಿಲ್ಲ. ಅಷ್ಟು ಪೆದ್ದನಾಗಿದ್ದೆ ನಾನು. ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಪದವಿ ಪಡೆದು ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿದಾಗಲೂ ಈ ವಿಷಯ ನನಗೆ ಅರಿವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಕೆಲ್ಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿ ೬ ವರುಷ ತುಂಬಿದರೂ ನನ್ನ ಹತ್ತಿರ ಈ ಮಾಯಾ ಯಂತ್ರ ಇಲ್ಲದಿದ್ದು ನೋಡಿ ಹಾಸ್ಯ ಮಾಡಿದ್ದು ಅದೆಷ್ಟು ಜನ? ಆದರೂ ನಾನು ಬಗ್ಗಲಿಲ್ಲ. ಜನರು ಇದರ ಜೊತೆ ಸರಸವಾಡುತ್ತಿದ್ದ ರೀತಿ ನೋಡಿ ನನಗೆ ಇದನ್ನು ಕೊಳ್ಳಲೇಬಾರದೆಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದ್ದೆ. ಎಲ್ಲಿ ಹೋದರೂ ಬಿಡದ ಈ ವಸ್ತು, ಟಾಯಿಲೆಟ್ಗೆ ಹೋದರೂ ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ. ಕಮೋಡ್ ಮೇಲೇ ಕೂತು ಘಂಟಘಟ್ಟಲೆ ಹರಟೆ ಹೊಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಯಾಕಪ್ಪಾ ಬೇಕು ಈ ಪಝೀತಿ ಅಂತಿದ್ದೆ.

ಕೊನೆಗೆ ಒಂದು ವರುಷದ ಕೆಳಗೆ ಯಾವುದೂ ಕೆಲಸದ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಒಂದು ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನು ಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು. ಈಗ ಆ ಕೆಲಸ ಮುಗಿದಿದೆ ಆದರೆ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನು ಇನ್ನು ತೊಲಗಿಲ್ಲ. ಸಮಯಕ್ಕೆ ಉಪಯೋಗ ಬಂದರೂ, ಇದೊಂತರಾ ಬಿಸಿ ತುಪ್ಪ ಇದ್ದಹಾಗೆ.

ಬಹಳ ಹಿಂದೆ ನನ್ನ ಆತ್ಮೀಯರಾದ ನರಸಿಂಹ ಮೂರ್ತಿಯವರು, ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಕುರಿತು ಬರೆದ ಒಂದು ಪದ್ಯ ಹೀಗಿದೆ.

ಒಳಕರೆಯ ಕೆರೆತ, ಕೆರೆದರೆ ನೆವೆ ಹೆಚ್ಚು
ಮಾತಿನ ಅಕ್ಕಿಯ ಮೇಲಿನ ಆಸೆ
ಮುದ್ದುಮಣಿಯ ಮುದ್ದಾಡಲು ಕಳ್ಳರ ಕಾಟ
ನಲ್ಲೆಯ ಇಂಚರ ಎದೆಯ ಡಮರು ನಾದ
ಅಧಿಕಾರಿಯ ಕರೆ ಅಡಕತ್ತರಿಯ ಅಡಿಕೆ
ಸಂಡಾಸಿನಲ್ಲೂ ಗೊಣಗಾಟ.

ನೀವೇ ಹೇಳಿ. ಇದು ಬೇಕೆ?

ವ್ಯಕ್ತಿಯೋ ಕಲೆಯೋ

ಸಾದಾರಣವಾಗಿ ಒಂದು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ (ಯಾವುದೇ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಆಗಿರಲಿ) ಹೋಗುವ ಮುಂಚೆ, ಆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವ ವ್ಯಕ್ತಿ ವಿವರಗಳನ್ನು ತಿಳಿದು, ಅನಂತರ ಅದಕ್ಕೆ ಹೋಗಬೇಕ ಬೇಡವಾ ಅಂತ ಯೋಚನೆ ಮಾಡ್ತಿವಿ ಅಲ್ವೇ? ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಒಂದು ಸಿನೆಮಾಗೆ ಹೋಗೋಣ ಎಂದು ಯಾರಾದ್ರು ಕರೆದರೆ, ನಾವು ಕೇಳುವುದು ಯಾರು ಹೀರೋ? ಯಾರು ಹೀರೋಇನ್ನು? ಯಾರದು ನಿರ್ದೇಶನ? ಅಂತ. ಅವರ್ಯಾರಾದ್ರು ನಮಗೆ ಪರಿಚಯವಿದ್ದು, ನಮಗೆ ಇಷ್ಟವಾಗಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಹೋಗುತ್ತೇವೆ. ಬೇರೆಯವರ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ನಾನಂತೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಹಾಗೇ.

ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಶ್ನೆ ಯೇನಪ್ಪಾ ಅಂದ್ರೆ, ನಮ್ಮ ಹಲವಾರು ನಿರ್ಧಾರ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಆದಾರದ ಮೇಲೆ. ಆ ವಿಷಯ ಅಥವಾ ಕಲೆಯ ಆದಾರದ ಮೇಲಲ್ಲ. ಇದು ಸಿನೆಮಾ ಲೋಕಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾದುದಲ್ಲ. ಸಂಗೀತ, ನೃತ್ಯ, ಭಾಷಣ ಎಲ್ಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲೂ ಹೀಗೇ. ಇದರಲ್ಲಿ ಸರಿ ಅಥವಾ ತಪ್ಪು ಪ್ರಶ್ನೆ ಬರೋಲ್ಲ. ಆದ್ರೆ ಈ ತರಹದ ನಿರ್ಧಾರದಿಂದ ನಾವು ಅರಿವಿಲ್ಲದೆ ಕೆಲವೊಂದನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ.
ಮೊನ್ನೆ ಒಂದು ಭರತನಾಟ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಹೋಗಿದ್ದೆ. ನಡೆಸಿಕೊಟ್ಟವರು ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತನಾದ ಶ್ರೀ ವೆಂಕಟೇಶ್ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್ ಮತ್ತು ಅವನ ಶಿಷ್ಯರು. ಅವನು ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತನು ಎಂದೇ ನಾನು ಹೋಗಿದ್ದು. ಇಲ್ಲವಾದಲ್ಲಿ ನಾನು ಹೋಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲವೇನೋ. ೩೦ ವರುಷದ ವೆಂಕಟೇಶ್, ನೃತ್ಯದಲ್ಲೇ ನನ್ನ ಜೀವನ ಅಂತ ತೀರ್ಮಾನಿಸಿ, ಅದರಲ್ಲೇ ಸದಾಕಾಲ ಮುಳುಗಿದ್ದು, ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಮತ್ತಿಕೆರೆಯಲ್ಲಿ "ಕಿಂಕಿಣಿ" ನೃತ್ಯಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಬಿಸಿದ.

ನಾನು ಬಹಳಷ್ಟು ನೃತ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಇಂತಹ ನೃತ್ಯವನ್ನು ನಾನು ಎಂದೂ ಕಂಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಒಂದೊಂದು ಹಾಡಿನ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಅದರ ಪೀಠಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಅದರ ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಿ ನಂತರ ನಾಟ್ಯವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಗಜೇಂದ್ರ ಮೋಕ್ಷ, ಶ್ರೀ ರಾಮ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ ಮುಂತಾದ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಇದು ಭಾರತನಾಟ್ಯವೋ, ನಾಟಕವೋ ಎಂದೇ ತಿಳಿಯುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ತಾಳಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಮೆಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಹಾಕುತ್ತಾ, ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಭಾವನೆಯನ್ನು ತೋರುತ್ತಾ, ಪ್ರಸಂಗಕ್ಕೆ ಹೊಂದುವ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ನೋಡುವುದಕ್ಕೆ ಎರಡು ಕಣ್ಣುಗಳು ಸಾಲದೇ ಹೋಯಿತು.

ಅಲ್ಲಿ ನಾನು ತೆಗೆದ ಕೆಲವೊಂದು ಚಿತ್ರಗಳು.

ಆದರೆ ಸಭಾಂಗಣ ಅರ್ಧವೂ ತುಂಬಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದೇ ಪದ್ಮ ಸುಬ್ರಮಣ್ಯಮ್ ಅಥವಾ ಇನ್ಯಾರೋ ಖ್ಯಾತ ವ್ಯಕ್ತಿ ಆಗಿದ್ದರೆ, ಸಭಾಂಗಣ ತುಂಬಿರುತ್ತಿತ್ತು.

ಕವಿಪರಿಚಯ - ಟಿ. ಎಸ್. ಇಲಿಯಟ್

ಟಿ. ಎಸ್. ಇಲಿಯಟ್ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಪರಿಚಯ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿರುವೆ. ಆಂಗ್ಲದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕವಿ. ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಇವರ ಪದ್ಯಗಳು ಇತ್ತೋ ಇಲ್ಲವೊ ನೆನಪಿಲ್ಲ. ಆದರೂ ಇವತ್ತು ಇವರ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯುವ ಕಾರಣ, ಅವರ ಒಂದು ಪದ್ಯದ ಕೊನೆಯ ಸಾಲುಗಳು ನನಗೆ ತಂದ ಕುತೂಅಲ. ಪದ್ಯ "The waste Land" ಆ ಸಾಲುಗಳು -

Datta Dayadhvam Damyata
Shantih Shantih Shantih

ಈ ಸಾಲುಗಳು ಭ್ರೃಹದಾರಣ್ಯಕ ಉಪನಿಷತ್ತಿನ ಸಾಲುಗಳು.

ಇವರ ಪೂರ್ಣ ಹೆಸರು Thomas Stearns Eliot. ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ೧೮೮೮ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೬ನೆ ತಾರೀಕು ಅಮೇರಿಕಾದ ಮಿಸ್ಸೌರಿ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ. ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿಧ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿಪೂರ್ಣರಾಗಿ, ಅಲ್ಲೇ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿಯನ್ನೂ ಪಡೆದರು. ನಂತರ ೧೯೧೦-೧೯೧೧ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪಾರಿಸ್ ನಲ್ಲಿ ಇದ್ದು, ೧೯೧೧ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ಗೆ ಮರಳಿದರು, ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಉಪನ್ಯಾಸಕರಾಗಿ. ಆಗಲೇ ಅವರಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಪರಿಚಯವಾದದ್ದು. ಪ್ರಾಕೃತ, ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು, ಉಪನಿಷತ್ಗಳನ್ನೂ ಪಠಿಸಿದರು.

ಇವರ ವಯ್ಯುಕ್ತಿಕ ಜೀವನ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಹೇಳಲು ಇಷ್ಟಪಡುವುದಿಲ್ಲ. ಜೀವನ ಪರ್ಯಂತ ಬರಿ ಕಷ್ಟವನ್ನೇ ಅನುಭವಿಸಿದವರು. ಗೂಗಲಿಸಿದರೆ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಮಾಹಿತಿ ದೊರಕುತ್ತದೆ.

"The waste Land"ಇನ ಕೊನೆಯ ಭಾಗವಾದ "What the thunder said" ಹೀಗಿದೆ.

The Waste Land (part V)

V. What the Thunder Said

Ganga was sunken, and the limp leaves
Waited for rain, while the black clouds
Gathered far distant, over Himavant.
The jungle crouched, humped, in silence.
Then spoke the thunder
D A
Datta: what have we given?
My friend, blood shaking my heart
The awful daring of a moment's surrender
Which an age of prudence can never retract
By this, and this only, we have existed
Which is not to be found in our obituaries
Or in memories draped by the beneficient spider
Or under seals broken by the lean solicitor
In our empty rooms
D A
Dayadhvam: I have heard the key
Turn in the door once and turn once only
We think of the key, each in his prison
Only at nightfall, aethereal rumors
Revive for a moment a broken Coriolanus
D A
Damyata: the boat responded
Gaily, to the hand expert with the sail and oar
The sea was calm, your heart would have responded
Gaily, when invited, beating obedient
To controlling hands

I sat upon a shore
Fishing, with the arid plain behind me
Shall I at least set my lands in order?
London Bridge is falling down, falling down falling down
Poi s'ascose nel foco che li affina
Quando fiam ut chelidon - O swallow swallow
Le Prince d'aquitaine à la tour abolie
These statements I have shored against my ruins
Why then Ile fit you. Hieronymo's mad againe.
Datta. Dayadhvam. Damyata.
Shantih shantih shantih

"The waster Land" ಪದ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಸುಲಭವಲ್ಲ ಎಂದು ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದ ನಿಪುನರೆ ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇವತ್ತಿಗೂ ಕೂಡ ಶಾಲಾ ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಕೆಲವರಿಗೆ ಅಸಾಧ್ಯವಾಗಿರುವ ವಿಷಯ. ಪ್ರಾಯಶಃ, ಇದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಆಧ್ಯಾತ್ಮದ ಹಿನ್ನಲೆ ಅಗತ್ಯ. ನನಗೆ ಅಷ್ಟಾಗಿ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಇಲ್ಲ. ಆದರೂ ಕುತೂಹಲ ಬಿಡಬೇಕಲ್ಲ!!

"The Waste Land" ಜೀವನದ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹುಡುಕುವ ಪ್ರಯಾಣದ ಅಂತಿಮ ಘಟ್ಟ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದೇನೊ. ಕೊನೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಜೀವನದ ಸಾರ್ಥಕತೆಯನ್ನು ಅವರು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡ ಮಾದರಿ. ಇದರ ಸಾರಾಂಶ ಹೀಗಿದೆ.

ನಮ್ಮ ಜೀವನ ನೋವು, ದುಃಖ್ಖಗಳಿಂದ ಧ್ವಂಸವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಜೀವನದಿಯಾದ ಗಂಗೆಯಲ್ಲಿ ನೀರಿಲ್ಲದ ಹಾಗೆ. ದೇವರು (Thunder) ಇದಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರವಾಗಿ ಮೂರು ಗುಣಗಳನ್ನು ಭೋದಿಸುತ್ತಾನೆ. ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ಮನುಷ್ಯತ್ವ, ರಾಕ್ಷಸತ್ವ ಮತ್ತು ದೈವತ್ವ ಇರುತ್ತದೆ. ಈ ಅಂಶಗಳಿಗೆ ದಾನ ಮಾಡುವ ಗುಣ (Datta), ಕರುಣೆ, ಅನುಕಂಪ (Dayadhvam) ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರತೆ, ಹಿಡಿತ (Damyata) ಅಗತ್ಯ.

Fisher ಪದ ಫ್ರೆಂಚ್ ಪದದಿಂದ ಆರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ಮೂಲ ಅರ್ಥ sinner ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅಂದರೆ, ಒಬ್ಬ ಮೀನುಗಾರರ ರಾಜ ದುಃಖ್ಖದಿಂದ, ತಾಪದಿಂದ ನರಳುತ್ತಿದ್ದಾನೆ. ಅವನ ಸುತ್ತ ಬರಿ ನೀರಸ ನಾಡು (arid plain). (ಇಲಿಯಟ್ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಈ fisher "ಏಸು ಕ್ರಿಸ್ತ" ಎಂದು ಕೆಲವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ). ಈ ಭೂಮಿ ಪತನವಾಗುತ್ತಿದೆ. (ಅಥವಾ ಲಂಡನ್ ಪತನವಾಗುತ್ತಿದೆ?). "Le Prince d'aquitaine" ಒಂದು ಶಿಥಿಲ ಸ್ತೂಪವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. (ಲಂಡನ್ನಿನ ಕಟ್ಟಡಗಳು?). "la tour abolie" ನರಕದ ಪ್ರತಿಬಿಂಬ. "Poi s'ascose nel foco che li affina" ಸಾಲು ಇಟಲಿಯ "divine Comedy" ಇಂದ ಆರಿಸಲಾಗಿದೆ. Thomas Kyd ನ "The spanish tragedie" ನಲ್ಲಿ "Hieronymo" ಅನ್ನುವವನು ತನ್ನ ಮಗನನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಹುಚ್ಚನಗುತ್ತಾನೆ.

ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಅಳಿವಿನ ನಡುವೆ ಕಥನಕಾರ ನಾನಾದರೂ ಸೆರಿಯಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಬಹುದೇ (Shall I at least set my lands in order?) ಎಂದು ಕೇಳುತ್ತಾ, ಈ ಕಾಲದಲ್ಲೂ, Datta Dayadhvam Damyata ಗಳಿಗೆ ಅರ್ಥವಿದ್ದು, ಮೋಕ್ಷಕ್ಕೆ (ಮುಕ್ತಿ) ಶಾಂತಿಗೆ ಇದೊಂದೇ ಪರಿಹಾರ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.

ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿಲ್ಲ. ಕುತೂಹಲ ಕೆರಳಿಸಿದ ಈ ಪದ್ಯವನ್ನು ನಿಮಗೆ ಪರಿಚಯ ಮಾಡುವುದೇ ಈ ಲೇಖನದ ಉದ್ದೇಶ.

ಆಚಾರದಲ್ಲಿ (ಅಪ)ನಂಬಿಕೆ

ಹೀಗೇ ಒಂದು ಸಂವಾದ ...

"ಲೋ ಯೇನೋ ಮಾಡ್ತಿದಿಯಾ?"

"ಹೇಗೆ ಪಂಚಾಗ ನೋಡ್ತಿದ್ದೆ."

"ನೀನೂ ಎಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಮುಹೂರ್ತ ನೂಡೂದಕ್ಕೆ ಶುರು ಮಾಡಿದಿಯಾ?"

"ಹಾಗಲ್ವೋ ಈ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣ ಬರತ್ತಂತೆ. ಯಾವತ್ತು ಅಂತ ನೋಡ್ತಿದ್ದೆ."

"ಯಾವತ್ತು ಬಂದ್ರೆ ಯೇನು? ನಿನಗೆ ಯಾವಾಗಿಂದ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದ ಹುಚ್ಚು?"

"ಇಲ್ಲ ಕಣಯ್ಯ. ಅವತ್ತು ಆಫ್ಫೀಸ್ ಇದ್ದರೆ ಹೇಗೆ ಯೇನು ಅಂತ ನೋಡ್ತಿದ್ದೆ."

"ಆಫ್ಫೀಸ್ ಇದ್ದರೆ ಯೇನು?"

"ಆಫ್ಫೀಸ್ನಲ್ಲಿ ಗ್ರಹಣ ಮೋಕ್ಷ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಕ್ಕಾಗತ್ತಾ? ಎಷ್ಟು ಗಂಟೆಗೆ ಊಟ ಮಾಡ್ಬೇಕು ಅವತ್ತು, ಯೇನು, ಎತ್ತ ಅಂತ ನೋಡ್ತಿದ್ದೆ."

"ನೀನು ಇದೆನ್ನೆಲ್ಲ ನಂಬ್ತಿಯಾ? ಭೂಮಿ, ಚಂದ್ರ, ಸೂರ್ಯ ಇದೆಲ್ಲ ಸೂರ್ಯವ್ಯೂಹದಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುವ ವಸ್ತುಗಳು ಅಷ್ಟೇ. ಅದು ಒಂದು ರೀತಿಯ ಸಮರೇಖೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಗ್ರಹಣ ಸಂಭವಿಸತ್ತೆ. ಇದಕ್ಕೂ ಊಟಕ್ಕೂ ಸ್ನಾನಕ್ಕೂ ಏನಯ್ಯಾ ಸಂಭಂದ?"
......
......


ಹೀಗೇ ಮತ್ತೊಂದು ಸಂವಾದ.

"ಎಷ್ಟು ಹೊತ್ತೂ ನಿಂದು. ಬೇಗ ಬಾರೋ."

"ಒಂದು ೧೦ ನಿಮಿಷ ಇರು. ಸಂಧ್ಯಾವಂದನೆ ಮುಗಿಸಿ ಬರ್ತೀನಿ."

"ಯಾಕ ಮಾಡ್ಬೇಕೋ ಇದನ್ನೆಲ್ಲಾ. ಸುಮ್ನೆ ಟೈಮ್ ವೇಸ್ಟು."

"ನಮ್ಮಪ್ಪ ನನಗೆ ಉಪನಯನ ಮಾಡಿದ ತಪ್ಪಿಗಾದ್ರೂ ಮಾಡ್ಬೇಕು. ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತು ಸುಮ್ನಿರು."

"ಒಂದು ದಿನ ಸಂಧ್ಯಾವಂದನೆ ಮಾಡದೆ ಇದ್ರೆ ಯೇನಾಗತ್ತೆ?"
......
......

ಈ ರೀತಿಯ ಸಂವಾದಗಳಲ್ಲಿ ನೀವೂ ಸಹ ಪಾತ್ರದಾರಿಗಳಾಗಿದ್ದಿರಬಹುದು ಅಲ್ಲವೇ? ನಮ್ಮ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಸಹಸ್ರಾರು ಆಚರಣೆಗಳು, ಪದ್ಧತಿಗಳು ನಾವು ಕಾಣುತ್ತೇವೆ. ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲೂ ಕೂಡ ಸುರಾಚಾರ ಅಥವಾ ದುರಾಚಾರ ಎಂಬ ಭಗೆಗಳುಂಟು. ಆದರೆ ಇವತ್ತಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಯಾರಿಗೂ (ಹೆಚ್ಚು ಜನರಿಗೆ) ಯಾವ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲೂ ನಂಬಿಕೆಯಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಂದರೆ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ತಿರಸ್ಕಾರ ಭಾವನೆ ಇದೆ ಅಂತಲ್ಲ. ಆ ಆಚರಣೆಯ ಫಲ ಯೇನು? ಯಾಕೆ ಮಾಡಬೇಕು? ಯೇನು ಪ್ರಯೋಜನ? ಎಂದು ತಿಳಿಯದೆ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ನಂಬಿಕೆ ಇಡುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ತಪ್ಪು ಎಂದು ನಾನು ಹೇಳುವುದಿಲ್ಲ. ಒಂದು ವಿದದಲ್ಲಿ ಇದು ಸರಿಯೇ. ಹೀಗಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಅಲ್ಲವೇ ಆಚರಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಷೋದನೆ ನಡೆಸಿ ಅದರ ಫಲ-ವಿಫಲ, ಅನುಕೂಲ-ಅನಾನುಕೂಲಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿಯಲು ಸಾದ್ಯ?


ಆದರೆ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ತಿಳಿದೇ ಮಾಡುವುದು ಎಂದು ಹೇಳಿದರೆ, ಹಲವಾರು ಆಚರಣೆಗಳು ನಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಸಿಗುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಚರ್ಸಿಸುವ ಮುಂಚೆ, ದಿನನಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುವ ಕೆಲವೊಂದು ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರ ವೈಜ್ನಾನಿಕ ಸಮಜಾಯಿಷಿಗಳನ್ನು ನೋಡೋಣ.


ಬೆಳಗ್ಗೆ ಎದ್ದ ತಕ್ಷಣ ಎದ್ದು ಕೂತು "ಕರಾಗ್ರೆ ವಸತಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ...." ಎಂಬ ಶ್ಲೋಕವನ್ನು ಹೇಳಬೇಕು. ನಂತರ ಬೇರೆಯ ಕೆಲಸ. "ಯಾಕೆ?" ಯಾರಾದರೂ ಹೆಚ್ಹು ಹೊತ್ತು ಮಲಗಿ, ಆ ಮಲಗಿರುವ ಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ತಕ್ಷಣ ನಿಂತು ನಡೆದಾಗ, ಅವನ ಹೃದಯದ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ೨ ನಿಮಿಷ ಕೂತಿದ್ದರೆ, ಹೃದಯದ ಒತ್ತಡ ಕ್ರಮೇಣವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ, ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಹಾಗೆ ಅಲ್ಲ. ಹೃದಯ ಆಘಾತದಿಂದ ಸತ್ತವರಲ್ಲಿ, ಶೇಕಡಾ ೨೩ರಶ್ಟು ಜನ ಸತ್ತದ್ದು, ಮಲಗಿರುವ ಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ತಕ್ಷಣ ನಿಂತು ನಡೆದಾಗ. ಇದು ಮೂಢನಂಬಿಕೆಯೂ ಅಥವಾ ಮನುಷ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಶಾಸ್ತ್ರವೋ? "ಸರಿ ಹಾಗಾದ್ರೆ, ದಿನಾ ಬೆಳಗ್ಗೆ ೨ ನಿಮಿಷ ಹಾಸಿಗೆಯಲ್ಲೇ ಕೂತು ಯೇಳುತ್ತೇನೆ. ಆದ್ರೆ ಶ್ಲೋಕ ಗ್ಲೀಕ ಎಲ್ಲ ಹೇಳಲ್ಲ." ಸರಿ ಅಷ್ಟಾದ್ರೂ ಮಾಡು, ನಿನ್ನ ಕರ್ಮ.


ಬೆಳಗ್ಗೆ ಯೇಳಬೇಕಾದರೆ ಕೈಯನ್ನು ನೆಲಕ್ಕೆ ಮುಟ್ಟಿಸಿ, "ಸಮುದ್ರವಸನೆ ದೇವಿ ...." ಎಂದು ಹೇಳಿ, ನಂತರ ಕಾಲನ್ನು ನೆಲಕ್ಕೆ ಇಡಬೇಕು. "ಯಾಕೆ?" ಬಹಳ ಹೊತ್ತು ಹಾಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮಲಗಿದರೆ, ಅವನಲ್ಲಿ ಸ್ತಿತಿ ವಿದ್ಯುದಂಶಗಳು (static charges) ಇರುತ್ತದೆ. ನೆಲವನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದಾಗ ಈ ವಿದ್ಯುದಂಶಗಳು ಕೈಯಿಂದ ನಿರ್ಗಮನವಾಗುತ್ತದೆ (discharge). ಕಾಲಿನಿಂದ ಆದ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ವಾತರೋಗ (arthritis) ಅಥವಾ ನರರೋಗಗಳು (neuro disorders) ಸಂಭವಿಸಬಹುದು. ಇದು ಮೂಢನಂಬಿಕೆಯೂ ಅಥವಾ ವಿದ್ಯುತ್ಶಾಸ್ತ್ರವೂ?


ಊಟ ಮಾಡುವ ಮುಂಚೆ ಭೋಜನ ಮಂತ್ರವನ್ನು ಹೇಳಬೇಕು. "ಯಾಕೆ?" ಭೋಜನ ಮಂತ್ರ ಹೇಳಿದಾಗ, ಹೆಚ್ಚು ಜೊಲ್ಲು (saliva) ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿ ಅದರಲ್ಲಿರುವ ಕಿಣ್ವಗಳು (enzymes) ಜೀರ್ಣಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.

ಹೀಗೇ ಬಹಳ ಆಚರಣೆಗಳಿಗೆ ವೈಜ್ನಾನಿಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮಾಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ಆಧುನಿಕ ವಿಜ್ಞಾನದ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ನಾವು ಎಷ್ಟು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಾದ್ಯತೆಗಳಿದೆ? ಈಗಲೂ ಕೂಡ, ಮೇಲೆ ಹೇಳಿರುವ ಆಚರಣೆಗಳ ಶಾರೀರಿಕ ಉಪಯೋಗಗಳನ್ನು ಹೇಳಿದೆಯೇ ಹೊರೆತು, ಆ ಶ್ಲೋಕ/ಮಂತ್ರಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅಲ್ಲ. ಅಮೇರಿಕದಲ್ಲಿ ಕೆಲವೊಂದು ಆಪರೇಷನ್ ಥಿಯೇಟರ್ಗಳಲ್ಲಿ ವೇದ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರಿಂದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮಾಡಬೇಕಾದರೆ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನ ಇರುವುದೆಂದು ಅವರೇ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಅದರ ಹಿಂದೆ ಇರುವ ಕಾರಣ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಅಜ್ಜಂದಿರು ಈ ರೀತಿ "ಪ್ರಮಾಣ ಇದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ನಂಬುತ್ತೇನೆ" ಎಂದಿದ್ದರೆ ಯಾರಿಗೆ ನಷ್ಟವಾಗುತ್ತಿತ್ತು? ಇಂತಹ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಉಳಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಆದರೂ, ಪ್ರಮಾಣವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಪಾಲಿಸುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದು ಅಲ್ಲವೇ?


"ಹಾಗಾದರೆ ಸುಮ್ಮನೆ ಕಣ್ಣು ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಪಾಲಿಸಬೇಕಾ?" ಕಂಡಿತಾ ಬೇಡ. ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳು ನಿಜವಾಗಲೂ "ಮೂಢ"ನಂಬಿಕೆಗಳೇ. ನಮ್ಮ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇಳುವ ಅರ್ಹತೆ ಇದೆ, ಅಂತಹ ಪ್ರಶ್ನ-ಪ್ರವೃತ್ತಿಗೆ ಬೆಲೆಯೂ ಇದೆ. ಸುಮ್ನೆ ಕಣ್ಣು ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡು ಯಾವುದನ್ನೂ ಪಾಲಿಸಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ನಾವು ವೀಕ್ಷಿಸುವ ರೀತಿಯನ್ನು ನಾವು ಸ್ವಲ್ಪ ಬದಲಾಯಿಸಬೇಕು. ಮೊದಲು ಆಚರಣೆಯನ್ನು ನಂಬಬೇಕು. ಆಚರಿಸುವ ಮುಂಚೆ "ಯಾಕೆ ಆಚರಿಸಬೇಕು?" ಎಂಬುದರ ಬದಲು "ಯಾಕೆ ಆಚರಿಸಬಾರದು?" ಎಂದು ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಉಚಿತ ಎಂದು ನನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. "ಯಾಕೆ ಆಚರಿಸಬಾರದು?" ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ಸಿಗದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಪಾಲಿಸಿದರೆ ಒಳ್ಳೆಯದು. ಇದರಿಂದ ನಮಗೆ ತಿಳಿಯದೇ ಪ್ರಯೂಜನವದರೆ ಆಗಲಿ. ನಂತರ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರಿಸಿ, ಸಂಷೋದಿಸಿ ಅದರ ಫಲ-ವಿಫಲಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಿದರೆ ಇನ್ನು ಒಳ್ಳೆಯದು.


ಇದು ಕೇವಲ ನನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. ಎಲ್ಲರೂ ಇದನ್ನು ಒಪ್ಪಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಅವರವರ ಭಾವಕ್ಕೆ ಅವರವರ ಭಕುತಿಗೆ.